വിത്റിലെ ഖുനൂത്

                                                 ഷാഹിദ്


ഇസ്‌ലാഹി പ്രസ്ഥാനം സ്വീകരിച്ചു പോന്ന ആദർശം ഖുർആനിനേയും പ്രവാചകന്റെ സുന്നത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തിയാണ് . ഇസ്‌ലാഹി പ്രസ്ഥാനം ലോകർക്കായി സമ്മാനിച്ചത് അന്ധമായ അനുകരണത്തെ ഒഴിവാക്കാനുള്ള ആർജ്ജവമാണ് . അതു നഷ്ട്ടപെട്ട ചിലർ ഇന്ന് ഇസ്‌ലാഹി പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ നാമം ഉപയോഗിച്ച് പല ബിദ് അത്തുകളും നടപ്പിൽ വരുത്തുന്നുണ്ട് . അതിൽ പെട്ട ഒന്നാണ് വിത്റിലെ ഖുനൂത് . ധാരാളക്കണക്കിന് സനദിലൂടെ ആ ഖുനൂത് റിവായത്ത് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അവയെല്ലാം തന്നെ സ്വഹീഹിന്റെ പരിധി എത്താത്തതാണ് . ധാരാളം ദുർബല പരമ്പരയിലൂടെ വരുന്ന വിഷയത്തെ സ്വഹീഹാക്കുന്ന രീതി ചില പൂർവിക മുഹദ്ദിസുകൾ സ്വീകരിച്ചിരുന്നു , അതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ചിലർ ഹസനാണ് മേൽ ഖുനൂത് എന്നു പറഞ്ഞു കളഞ്ഞു . എന്നാൽ ഇവ ഒന്നും തന്നെ സ്വഹീഹോ ഹസനോ അല്ലാ എന്നുള്ളതാണ് വാസ്തവം . പ്രസ്‌തുത ഹദീസിന്റെ തഖ്‌രീജ് താഴെ കൊടുക്കുന്നു .

യൂനുസ് ഇബ്ൻ അബൂഇസ്ഹാഖ് സബഈയിലൂടെ വന്ന തരീഖ്

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَسْعُودٍ ، قَالَ : حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى ، قَالَ : أَخْبَرَنَا يُونُسُ بْنُ أَبِي إِسْحَاقَ ، قَالَ : حَدَّثَنَا بُرَيْدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ ، قَالَ :
حَدَّثَنِي أَبُو الْحَوْرَاءِ ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ، قَالَ :
(( عَلَّمَنِي رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، كَلِمَاتٍ أَقُولُهُنَّ فِي الْقُنُوتِ : " اللَّهُمَّ اهْدِنِي فِيمَنْ هَدَيْتَ ، وَعَافِنِي فِيمَنْ عَافَيْتَ ، وَتَوَلَّنِي فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ ، وَبَارِكْ لِيَ فِيمَا أَعْطَيْتَ ،
وَقِنِي شَرَّ مَا قَضَيْتَ ، إِنَّكَ تَقْضِي وَلا يُقْضَى عَلَيْكَ ، إِنَّهُ لا يَذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ ، تَبَارَكْتَ وَتَعَالَيْتَ "

ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[അഹമ്മദ് , ഇബ്ൻ ഖുസൈമ , ഇബ്ൻ ജാറൂദി , ത്വബ്റാനി മജ്മു കബീർ , സ്വാലാത്തുൽ വിത്ർ മാറൂസി]

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَسْعُودٍ ، قَالَ : حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى ، قَالَ : أَخْبَرَنَا يُونُسُ بْنُ أَبِي إِسْحَاقَ ، قَالَ : حَدَّثَنَا بُرَيْدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ ، قَالَ :
حَدَّثَنِي أَبُو الْحَوْرَاءِ ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ، قَالَ :
(( عَلَّمَنِي رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، كَلِمَاتٍ أَقُولُهُنَّ فِي الْقُنُوتِ : " اللَّهُمَّ اهْدِنِي فِيمَنْ هَدَيْتَ ، وَعَافِنِي فِيمَنْ عَافَيْتَ ، وَتَوَلَّنِي فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ ، وَبَارِكْ لِيَ فِيمَا أَعْطَيْتَ ،
وَقِنِي شَرَّ مَا قَضَيْتَ ، إِنَّكَ تَقْضِي وَلا يُقْضَى عَلَيْكَ ، إِنَّهُ لا يَذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ ، تَبَارَكْتَ وَتَعَالَيْتَ

ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[മഅറൂഫത് സുനനി വൽ അസാർ ബൈഹഖി]

മേൽ ഹദീസുകൾ പ്രസ്ത്തുത യൂനുസ് ഇബ്ൻ അബീ ഇസ്ഹാഖു സബഈ കൂഫി യിലൂടെയാണ് നിവേദനം ചെയ്യുന്നത് ഇദ്ദേഹം പ്രബാലനല്ല ;

حمد بن حنبل ضعف حديثه عن أبيه، ومرة: حديثه فيه زيادة علي حديث الناس، ومرة: حديثه مضطرب
أبو أحمد الحاكم ربما وهم في روايته
أبو حاتم الرازي صدوق إلا أنه لا يحتج بحديثه
يحيى بن سعيد القطان كانت فيه غفلة وكانت فيه سجية

അബൂ അഹമ്മദുൽ ഹക്കിം പറഞ്ഞു : ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ നിവേദനകളിൽ ധാരണ പിശക് ഉണ്ട്
അബൂ ഹാതിം റാസി : വിശ്വസ്തനാണ് പക്ഷെ ഹദീസുകൾ തെളിവിനു കൊള്ളുകില്ല
യഹിയ്യ ഇബ്ൻ സഈദുൽ ഖത്താൻ : ഇയാൾ അശ്രദ്ധനാണ് .
[ ജർഹ് വ തഅദീൽ , തഹ്ദീബ് അൽ കമാൽ 7170 ]

അബൂ ഇസഹാഖ് സബാഈയിലൂടെ വന്ന തരീഖ്

أبي الأحوص عن أبي إسحق عن بريد بن أبي مريم عن أبي الحوراءالسعدي
قال: قال الحسن بن علي رضي الله عنهما:
أخرجه أبوداود , والترمذي , والنسائي , والدارمي , وأبويعلى , والطبراني في ((الكبير)), والبيهقي , واللالكائي في ((شرح أعتقاد أصول السنة)),
والبغوي في ((شرح السنة)) , وابن حزم في ((المحلى)), وابن عساكر في ((تاريخ دمشق))


ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…

[അബു ദാവൂദ് , തിർമുദി , നാസായി , ദാരിമി , അബു യഅല , ത്വബ്റാനി , ബൈഹഖി , ശറഹ് അഖ്‌യ്യിദ ഉസൂലു സുന്ന ,ശറഹ് സുന്ന , മുഹല്ല , താരീഖ് ദിമശ്ക് ]


إسرائيل عن أبي إسحق عن بريد بن أبي مريم عن أبي الحوراء عن الحسن بن علي رضي الله عنه قال:
(( علمني رسول الله صلى الله عليه وسلم كلمات أقولهن في القنوت في الوتر )).
أخرجه الدارمي , وابن خزيمة , والنسائي في ((الكبرى)), والطبراني في ((الكبير))وفي ((الدعاء)) , وأبوبشر الدولابي في ((الذرية الطاهرة)


ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ
[ദാരിമി , ഇബ്ൻ ഖുസൈമ , നാസായി ,ദൗലബി ]


شريك عن أبي إسحق عن بريد بن
أبي مريم عن أبي الحوراء عن الحسن بن علي قال :
((علمني جدي رسول الله صلى الله عليه وسلم كلمات أقولهن في قنوت الوتر اللهم عافني فيمن عافيت وتولني فيمن توليت واهدني فيمن هديت وقني شر ما قضيت وبارك لي
فيما أعطيت إنك تقضي ولا يقضى عليك إنه لا يذل من واليت سبحانك ربنا تباركت وتعاليت)).
أخرجه ابن ماجه , وابن أبي شيبة ,وأبويعلى , والطبراني في ((الكبير)) وفي ((الدعاء)), وابن عساكر في((تاريخ دمشق)

ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[ഇബ്ൻ മാജ , ഇബ്ൻ അബീ ശൈബ , അബൂ യഅല , ത്വബ്റാനി , താരീഖ് ദിമശ്ക് ]

عن الثوري ، عن أبي إسحاق ، عن يزيد بن أبي مريم ( بإسقاط أبي الحوراء) عن الحسن بن علي :
((أن النبي صلى الله عليه وسلم علمه أن يقول في القنوت )
عبدالرزاق ف

ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[മുസന്നഫ് അബ്ദിറസാഖ്]


أبي إسحاق الفزاري عن سفيان به وذكر أبا الحوراء
الإمام أحمد في (( مسنده))(200/1)
ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[അഹമ്മദ് ]

خرجه أبونعيم في ((الحلية)):حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ , حدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَرَكَةَ , حدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ بَكَّارٍ , حدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ الْفَزَارِيِّ ، عَنْ سُفْيَانَ ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ ،
عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِي مَرْيَمَ ، عَنْ أَبِي الْجَوْرَاءِ ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ، قَالَ : عَلَّمَنِي رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ أَقُولَ هَؤُلاءِ الْكَلِمَاتِ فِي الْوِتْرِ :
" اللَّهُمَّ اهْدِنِي فِيمَنْ هَدَيْتَ , وَعَافِنِي فِيمَنْ عَافَيْتَ , وَتَوَلَّنِي فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ , وَبَارِكْ لِي فِيمَا أَعْطَيْتَ , وَقِنِي شَرَّ مَا قَضَيْتَ , فَإِنَّكَ تَقْضِي وَلا يُقْضَى عَلَيْكَ ، وَلا يَذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ ،
تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَيْتَ

ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[അബൂ നഈം]

അബൂ ഇസഹാക്കിലൂടെ ഇനിയും ധാരാളം പരമ്പര ഉദ്ദരിക്കാനാകും ദൈർഖ്യം മൂലം ഒഴിവാക്കുന്നു . ഈ അബൂ ഇസഹാക് സബഈയിലൂടെയാണ് പ്രസ്തുത ഹദീസുകൾ റിവായത്ത് ചെയ്യുന്നത് ഇദ്ദേഹവും പ്രബലനല്ല .
أبو حاتم بن حبان البستي كان مدلسا
أبو عمرو بن الصلاح اختلط
وقال جرير ، عن مغيرة : ما أفسد حديث أهل الكوفة غير أبي إسحاق والأعمش .
عن شعبة : أن أبا إسحاق ، كان يدلس .

അബൂ ഹാതിം ഇബ്ൻ ഹിബ്ബാൻ ; ഇദ്ദേഹം മുദല്ലിസാണ്
അബൂ ഉമരിബിന്‌ സാലിഹ് : ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ഹദീസുകൾ കുഴഞ്ഞുമറിഞ്ഞാണ്
ജരീർ പറഞ്ഞു : കൂഫയിലെ ഹദീസുകളെ നശിപ്പിച്ചത് അബൂ ഇസഹാക്കും , അഅͧമശുമാണ്
ശുഅͧബാ പറഞ്ഞു : അബീഇസഹാഖ് മുദല്ലിസാണ്
[ തഹ്ദീബ് അൽ കമാൽ 4400 , ജർഹ് വതഅͧദിൽ , സിയാർ ദഹബി ]


അലാഅͧ ഇബ്ൻ സ്വാലിഹിലൂടെ വന്ന തരീഖ്

أخبرنا أبو عبد الله الحافظ ، ثنا علي بن حمشاذ العدل ، ثنا العباس بن الفضل الأسفاطي ، ثنا أحمد بن يونس ، ثنا محمد بن بشر العبدي ،
ثنا العلاء بن صالح ، حدثني بريد بن أبي مريم ، ثنا أبو الحوراء ، قال : سألت الحسن بن علي ما عقلت من رسول الله - صلى الله عليه وسلم - ؟ فقال : علمني دعوات
أقولهن : " اللهم اهدني فيمن هديت ، وعافني فيمن عافيت ، وتولني فيمن توليت ، وبارك لي فيما أعطيت ، وقني شر ما قضيت ، إنك تقضي ولا يقضى عليك " .
أراه قال : " إنه لا يذل من واليت ، تباركت ربنا وتعاليت .

أخرجه النسائي

ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[നാസായി]

من طريق أبي أحمد الزبيري ثنا العلاء بن بن صالح عن بريد بن أبي مريم عن أبي الحوراء عن الحسن بن علي رضي الله عنهما :
(( علمني رسول الله صلى الله عليه وسلم أن أقول في قنوت الوتر .
أخرجه الطبراني في ((الدعاء))(748):


ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[ദുആഉ ത്വബ്റാനി ]

അലാഅͧ ഇബ്ൻ സ്വാലിഹിലൂടെ യാണ് മേൽ റിവായത്തുകൾ ഇദ്ദേഹവും പ്രബലനല്ല
وقال عَلِيّ بْن المديني : روى أحاديث مناكير
حمد بن إسماعيل البخاري لا يتابع
ഇമാം അലി മദീനി : നിഷിദ്ധയമായ ഹദീസുകൾ നിവേദനം ചെയ്യുന്ന ആളാണ് .
ഇമാം ബുഖാരി : ഇദ്ദേഹം പിന്തുടരപ്പെടേണ്ടയാളല്ല
[ തഹ്ദീബ് അൽ കമാൽ 4572 , ജർഹ് വതഅͧദിൽ]


ഹുസൈൻ ഇബ്ൻ അമ്മാറത്തിലൂടെ വന്ന തരീഖ്

أخرجه عبد الرزاق ، عن الحسن بن عمارة قال : أخبرني بريد بن أبي مريم ، عن أبي الحوراء قال : قلت للحسن بن علي , وفيه قال :
((وعلمني كلمات أدعو بهن في آخر القنوت )

عبدالرزاق في ((المصنف)


ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[മുസന്നഫ് അബ്ദിറസാഖ്]

قَالَ أَبُو الْحَوْرَاءِ : فَدَخَلْتُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ وَهُوَ مَحْصُورٌ ، فَحَدَّثْتُهُ بِهَا عَنِ الْحَسَنِ ، فَقَالَ مُحَمَّدٌ :
((إِنَّهُنَّ كَلِمَاتٌ عُلِّمْنَاهُنَّ نَدْعُو بِهِنَّ فِي الْقُنُوتِ)) ، ثُمَّ ذَكَرَ هَذَا الدُّعَاءَ مِثْلَ حَدِيثِ الْحَسَنِ بْنِ عُمَارَةَ

عبدالرزاق في ((المصنف)


ഹസനുബ്‌നു അലി(റ) പ്രസ്താവിക്കുന്നു. വിത്‌റിന്റെ ഖുനൂത്തില്‍ ചൊല്ലാന്‍ നബി(സ) എനിക്ക് ചില വാക്യങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിതാണ്: ‘അല്ലാഹുമ്മ ഇഹ്ദിനീ…
[മുസന്നഫ് അബ്ദിറസാഖ്]


ഹുസൈൻ ഇബ്ൻ അമ്മാറത്തിലൂടെ മേൽ റിവാത്തുകൾ ഇദ്ദേഹവും ദുർബലനാണ്
وقال 1 أَبُو بكر المروذي: قلت لأحمد بْن حنبل: فكيف الْحَسَن بْن عمارة 1 قال 2 متروك الحديث،
وقال 1 معاوية بْن صالح، عَنْ يحيى 1: 2 ضعيف
قال 1 أَبُو حاتم، ومسلم، والنسائي، والدارقطني 1: 2 متروك الحديث

ഇമാം അഹമ്മദ് പറഞ്ഞു : ഇയാളുടെ ഹദീസുകൾ വര്ജിക്കപ്പെട്ടതാണ്
ഇമാം യഹിയ്യ ഇബ്ൻ മുഈൻ : ഇയാൾ ദുർബലനാണ്
ഇമാം മുസ്ലിം :ഇയാളുടെ ഹദീസുകൾ വര്ജിക്കപ്പെട്ടതാണ്
ഇമാം നാസായി :ഇയാളുടെ ഹദീസുകൾ വര്ജിക്കപ്പെട്ടതാണ്
ഇമാം ദാറുഖുത്‌നി :ഇയാളുടെ ഹദീസുകൾ വര്ജിക്കപ്പെട്ടതാണ്
ഇമാം അബൂ ഹാ തീം :ഇയാളുടെ ഹദീസുകൾ വര്ജിക്കപ്പെട്ടതാണ്
[തഹ്ദീബ് അൽ കമൽ 1252 ]
ചുരുക്കി പറഞ്ഞാൽ ഈ വിഷയത്തിൽ സ്വഹീഹായ ഒരു ഹദീസും വന്നിട്ടില്ല . അതിനാൽ തന്നെ പ്രസ്തുത ഹദീസ് തന്റെ കിതാബിൽ നൽകിയ ശേഷം ഇമാം ഇബ്ൻ ഖുസൈമ അതെല്ലാം ദുർബലമാണെന്നു പറഞ്ഞു
ولم يذكر القنوت ، ولا الوتر . وشعبة أحفظ من عدد مثل يونس بن أبي إسحاق ، وأبو إسحاق لا يعلم أسمع هذا الخبر من بريد ، أو دلسه عنه ، اللهم إلا أن يكون كما يدعي بعض علمائنا أن كل ما رواه يونس عن من روى عنه أبوه أبو إسحاق هو مما سمعه يونس مع أبيه ممن روى عنه ، ولو ثبت الخبر عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه أمر بالقنوت في الوتر ، أو قنت في الوتر لم يجز عندي مخالفة خبر النبي ، ولست أعلمه ثابتا

“ഹദീസ് ശുഅ്ബ: ഖുറൈദില്‍ നിന്ന് ഒരു പ്രാര്‍ഥനയുടെ കഥയില്‍ ഉദ്ധരിക്കുന്നുണ്ട്. അതില്‍ ഖുനൂത്തിനെക്കുറിച്ചും വിത്‌റിനെക്കുറിച്ചും പറയുന്നില്ല. എനിക്ക് ഇപ്രകാരം ഒരു പ്രാര്‍ഥന പഠിപ്പിച്ചുതന്നു എന്ന് മാത്രമാണ് പറയുന്നത്. ശുഅ്ബയാണ് അബൂഇസ്ഹാഖിനെപ്പോലെയുള്ള വളരെ എണ്ണത്തെക്കാള്‍ ഏറ്റവും മനപ്പാഠമുള്ളവന്‍. അബൂഇസ്ഹാഖ് ഈ ഹദീസ് ഖുറൈദില്‍ നിന്ന് കേട്ടതാണോ അതല്ല കേള്‍ക്കാത്തതു പറഞ്ഞതാണോ എന്നും വ്യക്തമല്ല. നബി(സ) വിത്‌റില്‍ ഖുനൂത്ത് ചൊല്ലാന്‍ കല്പിച്ചതായോ ഖുനൂത്ത് ഓതിയതായോ സ്ഥിരപ്പെട്ടാല്‍ അതിനെതിരില്‍ പറയല്‍ എന്റെ അടുത്തു അനുവദനീയമല്ല. എന്നാല്‍ അപ്രകാരം സ്ഥിരപ്പെട്ടതായി ഞാന്‍ മനസ്സിലാക്കുന്നില്ല. “
(ഇബ്‌നുഖുസൈമ 2:153- ഹദീസ് 1096).
മാത്രവുമല്ല മുത്തബിഉസുന്ന ഇബ്ൻ ഉമർ [റ ] ഒരു നമസ്ക്കാരത്തിലും ഖുനൂത് ഓതിയിരുന്നില്ല . അതു തന്നെ പ്രസ്ത്തുത വിഷയത്തിൽ തെളിവാണ് .
حَدَّثَنِي يَحْيَى، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ نَافِعٍ، أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ، كَانَ لاَ يَقْنُتُ شَىْءٍ مِنَ الصَّلاَةِ
നാഫിഅ്(റ) പറയുന്നു: യാതൊരു നമസ്‌കാരത്തിലും ഇബ്‌നു ഉമര്‍(റ) ഖുനൂത്ത് ഓതാറില്ല (മുവത്വ 382 ) ‏.‏ ഇതിനു എതിരെ
ഇബ്ൻ മസ്ഊദ് [റ ] ഖുനൂത് ഓതിയതായി ഇബ്ൻ അബീ ശൈബ ഉദ്ധരിക്കുന്ന നിവേദനം ഉണ്ട് എന്നാൽ അത് അത്യാന്തം ദുര്ബലവുമാണ്
عن أبان بن أبي عياش عن إبراهيم عن علقمة عن عبد الله بن مسعود { أن النبي صلى الله عليه وسلم قنت في الوتر ، قبل الركوع
ഇബ്ൻ മാസ് ഊദ് [ റ ] വില നിന്നും :നബി [സ] പഠിപ്പിച്ചത് റുകൂ ഇന് മുൻപ് വിത്റിൽ ഖുനൂത് ഓതാനാണ് "
ഇമാം ദാറുഖുത്നിയും ഇബ്ൻ അബീ ശൈബയും ഈ അസർ ഉദ്ധരിക്കുന്നു .ഇമാം ദാറുഖുത്നി തന്നെ പറയുന്നു ഇതിന്റെ സനദിലെ അബാൻ ദുര്ബലനാണെന്നു .
قال الدارقطني : وأبان بن أبي عياش متروك
نصب الراية في تخريج أحاديث الهداية
[ നാസ്‌ബൂ റിവായത് -സൈലായ്]

അപ്പോൾ ഇസ്‌ലാഹി പ്രസ്ഥാനം വിത്റിലെ ഖുനൂത്തിൽ ആദ്യം മുതലേ സ്വീകരിച്ചു പോന്ന നിലപാട് തികച്ചും ശ്‌ളാഘനീയമാണ് . എന്നാൽ ഹദീസ് സ്വീകരിക്കുന്നതിൽ ചില പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ ചെയ്യുന്ന അഴഞ്ഞ നിലപാട് ഇസ്‌ലാമിലേക്ക് ധാരാളം അനാചാരവും അന്ധവിശ്വാസവും ഇപ്പോൾ കലരുകയാണ് . അതിനെതിരെ ജാഗരൂഗരാകേണ്ട സമയമാണിത് .