ഉസൂലുൽ ഹദീഥ് - പാർട്ട് 5

 

മുൻക്വതിഅ’

സനദിൻറെ ആദ്യഭാഗത്തോ , അവസാന ഭാഗത്തോ റാവികളെ വിട്ടു കളയുന്നതും  , തുടരെ രണ്ട് റാവികൾ വിട്ട് കളയുന്നതും അല്ലാത്ത രീതിയിൽ സനദിൽ റാവികൾ വിട്ട് പോയാൽ അതാണ് മുൻക്വതിഅ v

ഹദീസ് . ആദ്യം പരാമർശിച്ച മുഅല്ലഖ് , മുർസൽ , മുഅദൽ , മുദല്ലസ് എല്ലാം പൊതുവെ  മുൻക്വതിഅ v (പരമ്പര മുറിഞ്ഞത്)എന്ന ശീർഷകത്തിൽ വരുന്നതാണ് .

حدثنا أبو زيد أحمد بن يزيد الحوطي، ثنا محمد بن مصعب القرقساني، ثنا الأوزاعي، عن أبي عمار، عن أم الفضل أنها أتت النبي صلى الله عليه وسلم، فقالت: يا رسول الله إني رأيت في المنام حلما منكرا، فقال: وما هو؟ قالت: أصلحك الله إنه شديد، قال فما هو؟ قالت: رأيت كأن بضعة من جسدك قطعت، ثم وضعت في حجري

ഉമ്മു ഫദൽ ബിൻത് ഹാരിസ് (റ )യിൽ നിന്ന് നിവേദനം  ; ഞാൻ നബി [സ ]യുടെ അടുക്കൽ ചെന്ന് പറഞ്ഞു " നബിയെ കഴിഞ്ഞ രാത്രിയിൽ ഞാൻ ഒരു സ്വപ്‌നം കണ്ടു അതിൽ താങ്കളുടെ ശരീരത്തിലെ ഒരു ഭാഗം മുറിച് എടുത്ത് എൻറെ മടിയിൽ വെക്കപ്പെടുന്നത് ഞാൻ കണ്ടു ' നബി [സ ] പറഞ്ഞു ; നീ കണ്ടത് വളരെ നല്ലതാണ് അല്ലഹു വിൻറെ തീരുമാനമാണ് . ഫാത്തിമ ഒരു കുട്ടിയെ ജന്മം നൽകും അവൻ നിൻറെ മടിയിൽ ഇരിക്കും ......(ഹാക്കിം  3/ 210   , ത്വബ്റാനി 25/ 27 )

ഇമാം ഹാക്കിം,  മുഹമ്മദ് ഇബ്ൻ മുസ് അബിൽ നിന്നും അദ്ദേഹം ശദ്ദാദിൽ നിന്നും അദ്ദേഹം ഉമ്മ് ഫദ്‌ലിൽ നിന്നും എന്നാണ് പരമ്പര , എന്നാൽ ശദ്ദാദ് ഉമ്മ് ഫദ്‌ലിൽ നിന്നും ഹദീസുകൾ കേട്ടിട്ടില്ല അതിനാൽ ഇവർക്കിടയിലുള്ള റാവി വിട്ടു പോയിട്ടുണ്ട് .

وأما إسناد أبي عمار فمنقطع لأنه لم يدرك أم الفضل

ഇമാം ദഹബി പറയുന്നു ; സനദിലെ ശദ്ദാദ്  ഉമ്മു ഫദ്‌ലിനെ കണ്ടിട്ടില്ല അതിനാൽ സനദ് മുൻക്വതിആണ്

(തൽഖീസ് മുസ്തദറക് 3/ 176 ,സിൽസില 2/ 465 )

വിട്ട് പോയ റാവി ആരെന്ന് അറിയാത്തത് മൂലം ആ സനദിൻറെ  യോഗ്യത നിർണ്ണയിക്കാനാകില്ല. അതിനാൽ ഈ വിഭാഗം ഹദീസുകൾ  ദുർബല ഹദീസിൽ പെട്ടതാണ് .

സക്ത് (വിട്ടുകളയൽ) രണ്ട് രീതിയിലുണ്ട് .

സക്ത് വാദിഹ്, സക്ത് ഖഫീയ്യ്

ഇത് വിവരിക്കും മുൻപ് ഇജാസയും , വിജാദയും എന്തെന്ന് അറിയണം .

ഇജാസ : നേരിട്ട് കാണുകയോ , കേൾക്കുകയോ ചെയ്യാത്ത ഗുരുവിന്റെ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ നിന്നോ , ഗുരുവിൽ നിന്ന് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടതിൽ നിന്നോ ഹദീസ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാൻ ഗുരു കത്തിലൂടെയോ മറ്റ് വല്ല വഴിയോ നൽകുന്ന അനുവാദത്തെയാണ് ഇജാസ എന്ന് പറയുന്നത് . പ്രമുഖ പണ്ഡിതന്മാർ ഇതിൻറെ ആധികാരികതയെ വിമർശിച്ചിട്ടുണ്ട് .

വിജാദ : തനിക്ക് കിട്ടിയ ഗ്രന്ഥത്തിൽ നിന്നോ , ഫലകത്തിൽ നിന്നോ ഇത് ഏത് ഗുരുവിന്റേ എഴുത്താണ് എന്ന് മനസ്സിലാക്കി  റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യലിനെയാണ് വിജാദ എന്ന് പറയുന്നത് . അൻ ഫുലാനിന് , അഖ്‌ബറനാ ഫുലാനുൻ , സമിഅതു മിൻഹു , വജ്ദത്തു ബിഖാതിഹി പോലുള്ള ശൈലിയിലെ ഇത്തരം ഹദീസുകൾ റിപ്പോർടട്ട് ചെയ്യാവൂ .

            ഹദീസ് നിവേദനം ചെയ്യുന്ന രീതികൾ തന്നെ വ്യത്യസ്‍തമാണ് . ഇതിനെക്കുറിച്ചുള്ള വ്യക്തമായ അറിവ് ഹദീസിനെ കുറിച്ചുള്ള വ്യക്തതയിലേക്ക് എത്തിക്കുന്നു . ഏറ്റവും ആധികാരികമായ നിവേദനം  സീമാആണ് , പിന്നെ ഖിറാഅതും .നിവേദകൻ ഹദീസ് ഉദ്ധരിക്കുമ്പോൾ വ്യക്തത വരുത്തേണ്ട ബാധ്യതയുണ്ട് .  സമിഅതു , ഹദ്ദസനാ , ഹദ്ദസനീ , അഖ്ബറനാ ,അഖ്ബറനീ ,അന്ബഅനാ , ദക്റനാ , ഖാല ലനാ , ഖറഅതു തുടങ്ങിയ പ്രയോഗങ്ങളിലൂടെയാണ് നിവേദകൻ ഹദീസ് നിവേദനം ചെയ്യുന്നത് . ഇതിൽ ഏറ്റവും സ്വീകാര്യം സമിഅതു എന്ന പ്രയോഗമാണ് , പിന്നെ ഹദ്ദസനാ,അഖ്ബറനാ അതിന്റെ താഴെയുള്ള സ്ഥാനമേ മറ്റു നിവേദനകൾക്കുള്ളൂ .

സക്ത് വാദിഹ്

രണ്ട്  റാവികൾ തമ്മിൽ പരസ്പ്പരം കണ്ടിട്ടില്ല എന്ന് വളരെ അറിയപ്പെട്ട കാര്യമാകുക . അത്തരം സനദുകൾ കാണുമ്പോൾ മുഹദ്ദിസുകൾക്ക് പരിചയമായിരിക്കും കാരണം അവർ തമ്മിൽ കണ്ടിട്ടില്ല എന്ന കാര്യം പ്രസിദ്ധമായിരിക്കും . കൂടാതെ അവർക്ക് അത് നിവേദനം ചെയ്യാൻ ഇജാസയൊ , വിജാദയൊ ലഭിച്ചിട്ടുമുണ്ടാകില്ല . അങ്ങനെ പരമ്പര മുറിഞ്ഞതിനെയാണ് സക്ത് വാദിഹ് എന്ന് പറയുന്നത് . തൻറെ സമകാലീനനല്ലാത്ത ആളിൽ നിന്ന് റാവി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്ന സന്ദർഭത്തിൽ മുർസലു ദാഹിർ എന്നും ഇതിനെ വിശേഷിപ്പിക്കും.

ഉദാഹരണത്തിന് ;

 

ഇമാം സുഹ്‌രി  ഖാല റസൂൽ (സ ) എന്ന് പറഞ്ഞു ഹദീസ് ഉദ്ധരിച്ചാൽ അതിനെ മുർസലു ദാഹിർ എന്ന് പറയും . സുഹ്‌രി നബിയെ (സ) കണ്ടിട്ടില്ല എന്ന് വ്യക്തമാണല്ലോ .

സക്ത് ഖഫീയ്യ്

പരമ്പര മുറിഞ്ഞതാണ് എന്ന് പ്രത്യക്ഷത്തിൽ അറിയാതിരിക്കുകയാണ് സക്ത് ഖഫീയ്യിൽ സംഭവിക്കുന്നത് . അഥവ സനദ് നോക്കിയാൽ ഇൻക്വിതാഉ കാണില്ല പക്ഷെ അതിലെ നിവേദകരെ പഠിക്കുമ്പോൾ പരസ്പരം ഹദീസ് കൈമാറിയിട്ടില്ല എന്ന് കണ്ടെത്താനാകും . നിവേദകർ മുആസിർ  (സമകാലീനൻ) ആയിരിക്കും പക്ഷെ അവർ   തമ്മിൽ ലികാ'അ (നേരിൽ കാണുക ) ഉണ്ടോകില്ല . അത് അവരുടെ ജീവ ചരിത്രം പരിശോധിക്കുക  വഴി അറിയാൻ സാധിക്കുന്ന കാര്യമാണ് . അവർ ആരിൽ നിന്ന് ഹദീസ് കേട്ടിട്ടുണ്ട് , ആരെല്ലാം അവരിൽ നിന്ന് ഹദീസ് കേട്ടിട്ടുണ്ട് , അവർ ഏതെല്ലാം രാജ്യത്തിൽ താമസിച്ചിട്ടുണ്ട് , അവർ എത്ര വയസ്സിലാണ് മരണപ്പെട്ടത് തുടങ്ങി അവരുടെ ജീവ ചരിത്രം അറിഞ്ഞു വേണം ഈ വിഷയം മനസ്സിലാക്കാൻ . ഇത് പോലെ പരസ്പരം നേരിൽ കണ്ടതായി തെളിവില്ലാത്ത  സമകാലീനരായ റാവിയിൽ നിന്ന് ഹദീസ് ഉദ്ധരിച്ചാൽ അതിനെ മുർസലു ഖഫീയ്യ് എന്നും പറയും.

ഉദാഹരണത്തിന് ;

ഇമാം മുസ്ലിം , ഖുതൈബത് ഇബ്ൻ സഈദിൽ നിന്നും അദ്ദേഹം ജരീറിൽ നിന്നും അദ്ദേഹം ബയാനിൽ നിന്നും അദ്ദേഹം ഖൈസ് ഇബ്ൻ അബീ ഹാസത്തിൽ നിന്നും അദ്ദേഹം ഉഖ്ത്ത് ബ്‌നുആമിർ(റ)വിൽ നിന്ന് നിവേദനം: നിശ്ചയം നബി (സ )പറഞ്ഞു: ഇന്നലെ രാത്രിയിൽ അവതരിക്കപ്പെട്ട സൂക്തങ്ങൾ നീ അറി‍ഞ്ഞില്ലയോ, അതിനു തുല്ല്യമായ വചനങ്ങൾ മുമ്പൊരിക്കലും കാണപ്പെട്ടിട്ടുമില്ല. സൂറത്തുന്നാസ്, ഫലഖ് എന്നിവയത്രെ അത്. (മുസ്‌ലിം:814)

ഈ സനദിലെ  ഖൈസ് ഇബ്ൻ അബീ ഹാസവും , ഉഖ്ത്ത് ബ്‌നുആമിർ(റ)വും സമകാലീനരാണ് പക്ഷെ ഖൈസ് ഇബ്ൻ അബീ ഹാസം ഉഖ്ത്ത് ബ്‌നുആമിർ(റ)വും തമ്മിൽ ലികാഉണ്ടായിട്ടില്ല എന്ന്  കാണാം . ഈ സനദിലെ ഇൻക്വിതാഉ  (ഖഫീയ്യ് )മറഞ്ഞിരിക്കുകയാണ് .

قال علي بن المديني وروى عن عقبة بن عامر فلا أدري سمع منه أم لا

ഇമാം ഇബ്ൻ മദീനി പറയുന്നു ; അദ്ദേഹം ഉഖ്‌ബത്തിൽ നിന്ന് കേട്ടിട്ടുണ്ടോ എന്ന് എനിക്കറിയില്ല

(മറാസീൽ  ഇബ്ൻ അബീ ഹാതിം 1/ 169 )

അതേപോലെ നിവേദകരുടെ തദ്‌ലീസും ഈ കൂട്ടത്തിൽ പെടുന്നതാണ് . മുർസലു ഖഫിയ്യും , തദ്‌ലീസും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം  നിവേദകർ സമകാലീനർ ആയിരിക്കും ലികാഉം ഉണ്ടാകും  പക്ഷെ അയാളിൽ നിന്ന് നേരിട്ട്  കേൾക്കാത്ത ഒരു ഹദീസ് അയാളുടെ പേരിൽ നിവേദനം ചെയ്യുന്ന രീതിയാണ് 'തദ്‌ലീസ്' . മുർസലു ഖഫിയ്യിൽ നിവേദകർ സമകാലീനർ ആയിരിക്കും ലികാഉണ്ടാകില്ല . തദ്‌ലീസിനെ പലതായി തരം തിരിച്ചിട്ടുണ്ട് അത് വഴിയെ ചർച്ച ചെയ്യാം .